Κατούνα Ξηρομέρου "Η Μάνα του Καπνού"

Μετά την Επανάσταση του 1821 η Κατούνα έγινε έδρα του Δήμου Εχίνου που συστάθηκε το 1836 και έμεινε έως το 1912
,όταν με Βασιλικό Διάταγμα διαλύθηκαν οι δήμοι και δημιουργήθηκαν αυτόνομες κοινότητες. Την ονομασία Εχίνος ο Δήμος πήρε από την αρχαία πόλη Εχίνος, η οποία πίστευαν τότε ότι βρισκόταν στην περιοχή της Κατούνας. Σύμφωνα με τον Ξενοφώντα, ο Εχίνος ήταν πόλη στο εσωτερικό της Ακαρνανίας, που απείχε πιθανώς μία ώρα από την πόλη Θύρρειο. Το 1840 ο Δήμος Εχίνου περιλάμβανε τα εξής χωριά: Κατούνα,Τρύφου, Αλευρά, Βούστρι, Αχυρά, Κομποτή, Αετός, Γαρδί, Κωνωπίνα, Παπαδάτου, Μαχαλάς και Μπαμπίνη. Το 1837 δήμαρχος ήταν ο Ι. Μαυρομμάτης. Το 1840 ο Δήμος είχε πληθυσμό 3.901 κατ. και το 1851 είχε 4.043 κατοίκους.
Στην απογραφή του 1920 η Κατούνα είχε 2.018 κατοίκους μαζί με το Λουτράκι (66 κατ.). Το 1928 είχε 2.727 μαζί με τον Άγιο Νικόλαο (85 κατ.) και το Λουτράκι (80 κατ.). Στην απογραφή του 1940 είχε 3.167 κατοίκους και το 1970 είχε 3.500 κατοίκους. Το 1981 είχε 3.157 το Λουτράκι 12 και ο Άγιος Νικόλαος 118. Η όμορφη αυτή Κωμόπολη του Ξηρομέρου, μαζί με τους οικισμούς Άγιο Νικόλαο, Αχυρά, Λουτράκι δημιούργησαν το 1986 το Δήμο Κατούνας. Σήμερα ..
είναι η έδρα του Δήμου Μεδεώνος, που δημιουργήθηκε το 1998 και περιλαμβάνει τα χωριά: Κατούνα, Αετό, Άγιο Νικόλαο Κομποτή, Κωνωπίνα, και Τρύφου και είναι ένας από τους 29 Δήμους του Νομού μας. Το Δημαρχείο στεγάζεται σ' ένα πανέμορφο παραδοσιακό πέτρινο κτήριο στην έδρα του Δήμου, στην Κατούνα. Στην τελευταία απογραφή (2001) η Κατούνα έχει 2.331 κατοίκους.


Η Κατούνα ήταν η μάνα του καπνού. Καλλιεργούσε τα καλύτερα καπνά της Ελλάδος (ποικιλία τσεμπέλι), τα οποία έχουν βραβευθεί σε εκατοντάδες διεθνείς εκθέσεις. Δευτερεύουσες εργασίες των κατοίκων ήταν η κτηνοτροφία και άλλες καλλιέργειες που δεν κατάφεραν όμως ν' αντικαταστήσουν το εισόδημα που έφερε ο καπνός. Στην Κατούνα σήμερα μπορεί κάποιος να θαυμάσει τον πανέμορφο Ιερό Ναό του Αγίου Αθανασίου στην κεντρική πλατεία και την Αγία Παρασκευή στα Kατωμερίσια. Από το πανέμορφο μπαστούνι (στην πλατεία Κατούνας) απολαμβάνεις μια πανέμορφη θέα που αρχίζει από τη θάλασσα του Αμβρακικού Κόλπου στο Λουτράκι, τη λίμνη της Αμβρακίας και καταλήγει στα απέναντι βουνά της Bελαώρας και του Πεταλά.


Το χωριό έχει Ειρηνοδικείο, Αστυνομικό Τμήμα, Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών, Αγροτική Τράπεζα, ΕΛ.ΤΑ., Ο.Τ.Ε., Περιφερειακό Ιατρείο, πρόγραμμα Βοήθεια στο Σπίτι, Παιδικό Σταθμό, δύο Νηπιαγωγεία, Δημοτικό Σχολείο, Γυμνάσιο και Λύκειο. Επίσης υπάρχουν τρεις συνεταιρισμοί και αποθήκες της ένωσης, σούπερ μάρκετ, παντοπωλεία, τρία φαρμακεία, τρία πρατήρια καυσίμων.
Από ένα τέτοιο όμορφο και γραφικό μέρος, δε θα μπορούσαν να λείψουν οι ταβέρνες, οι ψησταριές με όμορφους ντόπιους μεζέδες και οι καφετέριες. Κάτι που σημαίνει ότι ο αγροτόκοσμος, ενώ το καλοκαίρι δουλεύει σκληρά στα καπνά, το χειμώνα που έχει περισσότερο ελεύθερο χρόνο συνεχίζει την παράδοση, δίνοντας ζωή στο χωριό μας. Επιπλέον μερικοί συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να συντηρούν πολλά παραδοσιακά καφενεία, τα οποία υπάρχουν εδώ και πολλά χρόνια. Δύο φορές το χρόνο γίνεται πανηγύρι, στις 15 Μαΐου, με το παλιό του Αγίου Αθανασίου, που ψήνει όλο το χωριό αρνιά και στις 10 Οκτωβρίου που πραγματοποιούνταν η ετήσια εμπορο-ζωοπανήγυρη.

Στην Κατούνα γίνονταν μια δραστηριότητα που τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθεί, αυτή ήταν η Γιορτή της Προβατίνας και γίνονταν κάθε άνοιξη στο ποτάμι της Νύσσας κάτω από τα όμορφα πλατάνια. Όμως, εδώ και δύο χρόνια σταμάτησε να γίνεται.
Ο Αθλητικός και Μορφωτικός Σύλλογος «Μεδεών» Κατούνας, έχει πολύ μεγάλη ιστορία και προσφορά στον αθλητισμό της περιοχή μας, αφού ιδρύθηκε το 1949 και συνεχίζει ν' αγωνίζεται μέχρι σήμερα στο τοπικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου. Πρόσφατα ιδρύθηκε και Σύλλογος Γυναικών.
Στην Αθήνα υπάρχει ο Σύλλογος Κατουνιωτών Αθήνας «Φίλιππος ο Ακαρνάν» με πλούσια πολιστιστική, πνευματική και κοινωνική δράση. Ο Σύλλογος κάνει κάθε χρόνο πολιτιστικές εκδηλώσεις στην Κατούνα, χοροεσπερίδα στην Αθήνα, καθώς και άλλες εκδηλώσεις και εκδίδει την πολύ όμορφη και έγκυρη εφημερίδα «η Κατούνα».

Αμφιλοχία, "Η νύμφη του Αμβρακικού"

Η Αμφιλοχία λοιπόν… Η νύμφη του Αμβρακικού... Η πρωτεύουσα του Βάλτου… Ο παλιός Καρβασαράς…

Ο παλιός Καρβασαράς μετονομάστηκε μόλις το 1908 σε Αμφιλοχία και για το λόγο αυτό στη συνείδηση των κατοίκων επικρατούν και τα δύο ονόματα.

Τόπος κατοικημένος από αρχαία χρόνια αιχμαλωτίζει τον επισκέπτη καταρχήν με τη φυσική ομορφιά του. Τα μνημειώδους αρχιτεκτονικής τείχη της αρχαίας ακρόπολης της Λιμναίας, άλλωστε, στα νοτιοανατολικά της πόλης και σε απόσταση μόλις 2 χλμ. από το κέντρο, αποτελούν καταφανείς μαρτυρίες κατοίκησης και έντονης ανάπτυξης της περιοχής.

H πόλη απέχει από την Αθήνα 314 χλμ. και αποτελεί κομβικό οδικό σημείο της Δυτικής Ελλάδας, αφού από την περιοχή διέρχονται όσοι κατευθύνονται οδικώς από τη Νότια και Κεντρική Ελλάδα προς την Ήπειρο, τη Λευκάδα και την Κέρκυρα.

Το πρώτο που παρατηρεί κανείς, είναι η αρχιτεκτονική της πόλης. Η Αμφιλοχία απλώνεται, αμφιθεατρικά δομημένη, ανάμεσα σε δύο λόφους στο μυχό του Αμβρακικού κόλπου, στεφανώνεται δε και από ένα μικρό δασύλλιο.
Η πόλη, ωστόσο, είναι γεμάτη από στενά δρομάκια, σοκάκια και γραφικά στενά, τα οποία μεταφέρουν τον επισκέπτη σε παλαιότερες εποχές, καθώς περπατά ανάμεσα σε κτίσματα  που στέκουν 100 και πλέον χρόνια. Στις γειτονιές της Αμφιλοχίας κυριαρχούν η πελεκητή πέτρα και το κεραμίδι, αν και οι σύγχρονες οικοδομικές κατασκευές τα τελευταία χρόνια «απειλούν» να υπερκεράσουν την παλιά αρχιτεκτονική της πόλης.
Πάντως, όπου κι γυρίσει κανείς το βλέμμα του απ’ οποιοδήποτε σημείο της Αμφιλοχίας, απολαμβάνει το γαλάζιο της θάλασσας και το πράσινο της φύσης. 

Τους καλοκαιρινούς μήνες τα βράδια στην Αμφιλοχία φωτίζονται από τη λάμψη του φωσφόρου. Το σκουροπράσινο πρωινό χρώμα της θάλασσας, τις βραδινές ώρες μετατρέπεται σε γαλαζοπράσινες φλόγες, οι οποίες φωτίζουν τα νερά. Αρκεί ένας κυματισμός ή κάποιο βότσαλο να ταράξει το νήνεμο πλάτωμα του όρμου της Αμφιλοχίας, για να γεμίσει με αχτιδωτές λάμψεις...
Το φαινόμενο οφείλεται σε συγκέντρωση ζωοπλαγκτόν στον όρμο, το οποίο σε επαφή με το οξυγόνο της ατμόσφαιρας δημιουργεί αυτούς τους λαμπυρισμούς, γνωστό στους ντόπιους με το όνομα φώσφορος. Το φαινόμενο έλκει το ενδιαφέρον τόσο των ντόπιων, όσο και των επισκεπτών. Οι ντόπιοι με μεγάλη περηφάνια θα παρουσιάσουν στον επισκέπτη το φαινόμενο του φωσφόρου, ως μοναδικό στην Ευρώπη και σπάνιο σε παγκόσμια κλίμακα.

Η φιλοξενία των Αμφιλοχιωτών δε σταματά όμως εκεί. Οι επισκέπτες θα νιώσουν πολύ γρήγορα πως βρίσκονται σε τόπο οικείο. Σύντομα θα "μυηθούν" και στο ιδιάζον αμφιλοχιώτικο χιούμορ, χαρακτηριστικό για την καυστικότητα και την πρωτοτυπία του. Σπανίως οι ντόπιοι καλούν ο ένας τον άλλο με το όνομά του. Συνηθισμένη είναι η χρήση παρατσουκλιών που τους ακολουθεί για όλη τους τη ζωή, αποτέλεσμα επίσης του χιούμορ των κατοίκων.

Η Αμφιλοχία λοιπόν… Η νύμφη του Αμβρακικού... Η πρωτεύουσα του Βάλτου… μα πάνω απ’ όλα η δική μου Αμφιλοχία. Πώς να χωρέσει σε λίγες γραμμές, σε κάποιες σελίδες ή σε μερικές φωτογραφίες;

Καρπενήσι..

Ιστορία 

Η κεντρική πλατεία του Καρπενησίου

Το κτίριο του 1ου Γυμνασίου-Λυκείου Καρπενησίου

Στην περιοχή υπήρχαν από τα αρχαία χρόνια διάφοροι οικισμοί στα περίχωρα της σημερινής πόλης. Σε έναν από αυτούς, στους βόρειους πρόποδες του «Παλιόκαστρου» (λόφος του Αγίου Δημητρίου), βρέθηκε ο περίφημος «Θησαυρός του Καρπενησίου», μία συλλογή από 35 αριστουργήματα της ελληνιστικής χρυσοχοΐας.

Εμφανίζεται ως οικισμός από τα Βυζαντινά χρόνια. Την εποχή της Τουρκοκρατίας κατέχει δεσπόζουσα θέση στην περιοχή από πλευράς αγροτοκτηνοτροφικής ανάπτυξης. Κάτοικοι της περιοχής, πήραν μέρος στην εξέγερση του 1600 και του 1611, από τον Μητροπολίτη Τρικάλων και Λαρίσης Διονύσιο το Φιλόσοφο. Το 1645, ο διδάσκαλος του γένους Ευγένιος Γιαννούλης, ίδρυσε Σχολή όπου δίδαξε και ο ίδιος κατά διαστήματα. Την περίοδο 1684-1699, στην περιοχή του Καρπενησίου, ο αρματωλός Λιβίνης επαναστατεί κατά των Τούρκων. Κατάφερε μία σημαντική νίκη κοντά στο χωριό Γόλιανη, το 1684 (ο λόφος στον οποίο έγινε η μάχη πήρε το όνομά του), ενώ ένα χρόνο μετά σκοτώθηκε σε μάχη στο χωριό Αράχοβα. Αργότερα στην περιοχή εγκαθίστανται Σκλαβούνοι που λιποτάκτησαν, από την Πελοπόννησο. Οι Ενετοί, για την καλύτερη οργάνωση των επαναστατημένων αρματωλών εγκαθιστούν στην πόλη ένα κεντρικό στρατόπεδο με διοικητές τους Μποσίνα και Λουμποζόβιτς. Στην πόλη θα εγκατασταθεί και ο Λιμπεράκης Γερακάρης, όταν θα αποφασίσει να εκστρατεύσει κατά της Στερεάς Ελλάδας. Για να γίνει αρεστός στους κατοίκους της περιοχής, αρχίζει να χτίζει διάφορες εκκλησίες. Ανάμεσα σε αυτές, και της Αγίας Τριάδας στο Καρπενήσι. Όταν θα αποφασίσει να επιτεθεί εκ νέου στην Πελοπόννησο, οι Ενετοί θα επιτεθούν στο Καρπενήσι και θα το λεηλατήσουν. Μετά την Συνθήκη του Κάρλοβιτς, το Καρπενήσι θα περάσει ξανά στα χέρια των Οθωμανών.

Το Καρπενήσι έλαβε μέρος στην επανάσταση του 1821. Την Επανάσταση κήρυξαν στο Καρπενήσι οι τοπικοί οπλαρχηγοί Γιολδασαίοι και Βράσκας αλλά υπέρτερες τούρκικες δυνάμεις από τηΛαμία εξουδετέρωσαν τους πολιορκητές. Σύντομα όμως οι επαναστάτες ανασυντάχθηκαν και έδιωξαν τους Τούρκους από την πόλη. Κοντά στο Καρπενήσι, στη θέση Κεφαλόβρυσο, σκοτώθηκε, σεμάχη με τους Τούρκους, ο Σουλιώτης αγωνιστής Μάρκος Μπότσαρης, το 1823.

Αξιοθέατα 

Το Καρπενήσι, όπως και όλος ο νομός, βρίσκεται σε ορεινή περιοχή εξαιρετικού φυσικού κάλλους, πλούσια σε βλάστηση. Η παραδοσιακή αρχιτεκτονική έχει διατηρηθεί σε αρκετό βαθμό, τόσο στα γύρω χωριά όσο και μέσα στην πόλη, με πλήθος καλοδιατηρημένων κτιρίων. Στην πόλη λειτουργεί το «Μουσείο Καρπενησίου» ενώ στα γύρω χωριά υπάρχει πλήθος από λαογραφικά μουσεία.

Αγρίνιο, Η Πόλη μας..!

Μα θα πει κάποιος! Τι είναι το Αγρίνιο; Τα μόνα γνωστά πράγματα για την πόλη είναι ότι παλιότερα λεγόταν Βραχώρι, ότι παράγει το ρύζι Agrino και ότι πριν από κάποια χρόνια έγινε ένα φονικό με 5 νέα παιδιά που έφυγαν.

Θέση του Αγρινίου πάνω στην Ελλάδα

Οι πιο πολλοί από μας, από τους μόνιμους κατοίκους, τους “βέρα Αγρινιώτες” δεν ξέρουμε την ιστορία της πόλης μας, δεν γνωρίζουμε για την πόλη εκτός από τα “κλασσικά”: βιβλιοθήκη, πάρκο, καπναποθήκες. Αγνοούμε σημαντικά πρόσωπα που έχει αναδείξει η πόλη όπως τον Χατζόπουλο, τον Καπράλο και τον Σούλο!

Άποψη του Αγρινίου με την Λυσιμαχία στο βάθος

Το Αγρίνιο λοιπόν είναι η οικονομική πρωτεύουσα (πολιτιστική είναι η κοντινή μας Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου) του νομού Αιτωλοακαρνανίας. Η τελευταία απογραφή του έτους 2001 έδειξε επίσημα 55.000 κατοίκους ενώ στην πραγματικότητα μπορεί να ξεπερνάει  και τους 100.000.

Οι απόψεις για την προέλευση του ονόματος παλέυουν μεταξύ τους. Άλλοι λένε ότι προήλθε από τον προστάτη θεό των Αιτωλών Άγριο Απόλλωνα, άλλοι από τον ήρωα Άγριο γιό του βασιλιά της Πλευρώνας Πορθάονα, άλλοι από το αιτωλικό φύλο των Αγριάνων.

Τρία χιλιόμετα δυτικά του Αγρινίου θα συναντήσουμε τα υπολείμματα του κλασσικού Αγρινίου, αρχαία κτίρια από τα οποία διεσώθη μόνο ένα κομμάτι. Επίσης υπήρχαν τείχη, όχι σαν της Τροίας αλλά έκαναν την δουλειά τους. Μια ανασκαφή του Ιωάννη Μηλιάδη (1928) έφερε στο φως πολλά δημόσια κτίρια από τα οποία τεράστιο ενδιαφέρον παρουσιάζει η 72 μ. μήκους στοά, πράγμα το οποίο αποδεικνύει ότι η πόλη είχε γίνει εμπορικό κέντρο της εποχής. Μέχρι το τέλος του 4ου αιώνα προ Χριστού ήταν μια κωμόπολη χωρίς τείχος, όμως στην εποχή του ανταγωνισμού των Επιγόνων του Μέγαλέξανδρου τειχίστηκε λόγω της στρατηγικής θέσης της. Το 314 όμως καταλαμβάνεται από τους Ακαρνάνες που έμειναν εκεί μαζί με Δηριείς. Αφού τέλειωσε ο ανταγωνισμός των Επιγόνων, οι Αιτωλοί ανακατέλαβαν την πόλη με συνθήκη την οποία “έσπασαν” σκοτώνοντας τους Ακαρνάνες και τους Δηριείς που αποχωρούσαν. Ύστερα το Αγρίνιο έγινε εμπορικό κέντρο της περιοχής. Η παρακμή του ήρθε με την ρωμαϊκή κατάκτηση και ερημώθηκε το 31 π.Χ όπου όλοι οι κάτοικοι υποχρεώθηκαν να πάνε στην Νικόπολη. Η πόλη ακολούθησε την μοίρα της περιοχής ενόσω υπήρχε η Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

Το 1450 μ.Χ. η περιοχή καταλαμβάνεται από τους Οθωμανούς όπου μετοικούν στην πόλη και την βαφτίζουν Βραχώρι (Imbrahoar). Η πόλη όμως με την απελευθέρωση της στις 11 Ιουνίου του 1821 αποκτά το αρχαίο όνομα της το οποίο διατηρεί μέχρι και σήμερα.

Άποψη του Αγρινίου την νύχτα

Το Αγρίνιο δέχτηκε μεγάλο κύμα προσφύγων μετά την Μικρασιατική Καταστροφή (1922). Κατά την διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, Ευρυτάνες, Ηπειρώτες και άλλα φύλα κατεβαίνουν προς το Αγρίνιο. Την τελευταία δεκαετία έχει δεχτεί και πολλούς πρόσφυγες από τις τριτοκοσμικές χώρες (Πακιστάν, Κίνα,  Σομαλία και γενικά από την Αφρικανική και Ασιατική ήπειρο) οι οποίοι ήρθαν στην Ελλάδα αναζητώντας την τύχη τους. Μέχρι πολύ πρόσφατα κύρια πηγή πλούτου της πόλης ήταν η καλλιέργεια καπνού, η οποία όμως απαγορεύτηκε.

Στο Αγρίνιο μπορεί κάποιος να φτάσει οδικώς από Αθήνα μέσω Ρίου-Αντιρρίου ενώ αεροπορικώς δεν μπορεί κάποιος να έρθει αφού το αεροδρόμιο της πόλης έχει μετατραπεί σε στρατιωτικό.

Παπαστράτειο Αρχαιολογικό Μουσείο

Η Ελληνική Παράδοση!

Όπως κάθε άνθρωπος έχει το δικό του χαρακτήρα, έτσι και κάθε έθνος έχει κι αυτό το δικό του χαρακτήρα. Τον πιο ζωηρό χαρακτήρα και τον πιο ιδιόρρυθμο τον έχει η πατρίδα μας, η Ελλάδα. 

Αυτή η Ελλάδα έχει μέσα της κάποια δύναμη δραστική, που δεν την έχει κανένα έθνος. 

Κι αυτή η δύναμη της είναι δύναμη πνευματική. Δεν είναι μονάχα η εξυπνάδα, αλλά είναι προπάντων η φλόγα της καρδιάς και κάποια ιδιαίτερη σεμνή καρτερία της ψυχής, που δε βρίσκεται σε κανένα λαό.

Πολλά έθνη έχουν μεγάλη ιστορία. Μα όποιος διαβάζει την ιστορία της Ελλάδας νομίζει πως τον τραβά μια ανεξήγητη δύναμη, γλυκιά και ποιητική, σαν ένας μαγνήτης που δεν ξέρει που είναι κρυμμένος. 

Απορεί, διαβάζοντας πολέμους και σκληρά βάσανα, πού βρίσκεται αυτή η μυστηριώδης πηγή απ' όπου αναβρύζει τόση ποίηση που τον μαγεύει και τον κάνει να την αγαπήσει. Αυτό το μυστήριο μάγεψε τον κόσμο όλο και τον έκανε να παραμιλά για την Ελλάδα. 

Και το πιο μικρό επεισόδιο της ιστορίας μας, το πιο τιποτένιο περιστατικό, ένας απλός λόγος που είπε ο Μιλτιάδης, ή ο Επαμεινώνδας, ένα ρητό που είπε ο χρηστός Φωκίωνας, μία χειρονομία που έκανε ο Αγησίλαος, μια απλή προσευχή που είπε ο Παλαιολόγος, παίρνουν τέτοια σημασία στις ψυχές όλων των ανθρώπων, που ζούνε σ' όλη τη ζωή τους μ' αυτά, σαν τα παιδιά που θυμούνται έως τα γηρατειά τους κάποια παραμύθια που γλυκάνανε τη φαντασία τους.

Τι είναι λοιπόν τούτη η μαγική ουσία που έχει μέσα της αυτή η Ελλάδα και κάνει τον κόσμο να νιώθει σαν δική του ιστορία την ιστορία της;

Είναι αυτό το άπιαστο πνεύμα που έχουμε μέσα μας όλοι οι Έλληνες, αυτό που έχετε κι εσείς, και που μπαίνει σε κάθε πράξη σας, σε κάθε σκέψη σας, σε κάθε αίσθημα σας, φυσικά κι αβίαστα, απροσπάθητα, χωρίς καν να το καταλάβετε. Αυτό το ήθος, αυτή η φυσική ουσία που μας δώρισε ο θεός, είναι στολισμένη με κάποιες μυστηριώδεις χάρες, που αγιάζουνε τον πόνο, ημερεύουνε το θάνατο, νοστιμεύουνε το καθετί που δημιουργούμε, μ' ένα λόγο «κάνουμε την έρημο ν' ανθίσει» κατά το λόγο του Προφήτη Ησαΐα. Κι αυτά όλα μεταδίδονται από γενιά σε γενιά μέσ' από το αίμα, μα πιο πολύ με κάποια ιερή και καταπληκτική λειτουργία που λέγεται Ελληνική παράδοση.

Αυτή η παράδοση είναι το θησαυροφυλάκιο που κλείνει μέσα του και φυλάγει στον αιώνα την αθάνατη ψυχή μας, την αθάνατη καρδιά μας. Μ' αυτή ζούμε και κινούμαστε και υπάρχουμε. Αυτή έκανε τον τυφλό τον Όμηρο να δείξει στους ανθρώπους που είχανε μάτια τη μυστική ομορφιά του κόσμου, αυτή έκανε τον Αισχύλο να πετά απάνω από τη γη σαν αετός χρυσοφτέρουγος, αυτή έκανε τον Μεγαλέξανδρο να 'χει τον Όμηρο κάτω από το προσκέφαλο του και να ζήσει μια ζωή τριάντα μονάχα χρονών σαν ένα εξαίσιο παραμύθι που βάσταξε αιώνες, αυτή έκανε τον Πολύκλειτο και τον Φειδία και τον Λύσιππο να μεταμορφώσουν σε ανθρώπους τα λιθάρια της Ελλάδας, αυτή έκανε τον Θουκυδίδη να κλαίγει από χαρά ακούγοντας τον Ηρόδοτο να διαβάζει την ιστορία του, αυτή έκανε τον Κολοκοτρώνη να φορά την περικεφαλαία σαν αρχαίος Έλληνας και να πολεμά χαμογελώντας, αυτή έκανε τον Ρήγα να βγάζει φωτιά από το στήθος σαν τον αρχαίο Πίνδαρο, αυτή έκανε τον Νικηταρά, τον Διάκο, τον Ανδρούτσο, τον Τζαβέλλα, τον Ησαΐα Σαλώνων να κλαίνε απάνω στα αρχαία λιθάρια, και να ποθούνε να πεθάνουνε αντρειωμένα πολεμώντας για το βασανισμένο και το ατίμητο χώμα που κληρονομήσανε.

[...] Και δεν έφτασε πως η Ελλάδα τιμήθηκε με την ανθρώπινη δόξα και στάθηκε η χαρά και η ελπίδα της οικουμένης, αλλά σαν ήρθε ο Χριστός στον κόσμο τιμήθηκε και με θεϊκή δόξα, γιατί αυτή την αγαπημένη θυγατέρα Του διάλεξε ο θεός για να της παραδώσει το Ευαγγέλιο του και να της παραγγείλει να το κηρύξει σ' όλο τον κόσμο με τη δική της τη γλυκύτατη γλώσσα, που την άπλωσε ο Μεγαλέξανδρος κατά θεϊκή οικονομία, μέχρι την Ινδία και τη Βακτριανή.

Το Βυζάντιο στάθηκε το χρυσό παλάτι απ' όπου βγήκε η νέα λάμψη του Ελληνισμού. 

Ο σκοτεινιασμένος και ξεραμένος κόσμος, πάλι ξανάνθισε σαν περιβόλι μοσχοβολημένο, κι ο σπόρος ήταν ο ένας κι ακατάλυτος σπόρος της ζωής, ο Ελληνικός. 

Αυτό έκανε το μεγάλο ποιητή της Ιταλίας Giacomo Leopardi να πει κατάπληκτος, γράφοντας για το βυζαντινό φιλόσοφο Πλήθωνα: 

«Ακατάλυτη και τρομερή δύναμη Ελλάδα! Χωρίς το δικό σου πνεύμα, τίποτα δε γίνεται στον κόσμο. Όλα τα γονιμοποιείς εσύ. Για μια στιγμή φαίνεται πως πεθαίνεις, κι άξαφνα παρουσιάζεσαι πάλι ολοζώντανη και δροσερή εκεί που δε σε περίμενε κανείς!» [...]